Luật Nhà ở (sửa đổi) được Quốc hội thông qua vào ngày 28/11/ 2023. Trong đó có nhiều điểm mới như: bãi bỏ điều kiện cư trú, quy định đối tượng thuê nhà ở xã hội thì không phải đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập, không quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư và siết chặt quy định về việc xây dựng chung cư mini là những điểm nổi bật trong Luật nhà ở sửa đổi lần này.Luật Nhà ở (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua gồm 13 Chương và 198 Điều và sẽ chính thức có hiệu lực thi hành vào ngày 01/01/2025.

1. Những điểm mới đáng chú ý:

Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 ngoài tiếp thu, phát triển những quy định có tính ổn định, phù hợp với thực tiễn của Luật Nhà ở năm 2014, còn đưa vào nhiều quy định mới như: nhà lưu trú công nhân trong KCN; nhà ở cũ; yêu cầu chung về phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở (căn cứ nhu cầu về nhà ở và điều kiện của địa phương); cơ quan có thẩm quyền khi phê duyệt quy hoạch phải quy hoạch bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp, hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị, người lao động làm việc trong khu kinh tế, KCN, khu chế xuất, khu công nghệ cao.

Đồng thời, Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 bổ sung đối tượng được mua nhà ở xã hội là học sinh, sinh viên đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, trường chuyên biệt theo quy định của pháp luật, học sinh trường dân tộc nội trú công lập…

Bên cạnh đó, Khoản 2, Điều 57 Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 còn quy định chung cư mini có từ 2 tầng trở lên mà tại mỗi tầng có thiết kế, xây dựng căn hộ để bán, để cho thuê mua, để kết hợp bán, cho thuê mua, cho thuê căn hộ; có từ 2 tầng trở lên và có quy mô từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê nếu đáp ứng theo Khoản 1, Điều 57 của Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 thì căn hộ được cấp sổ hồng (nhà và các công trình gắn liền với đất).

Chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với dự án nhà ở xã hội của Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 cũng hấp dẫn hơn so với Luật Nhà ở năm 2014. Theo đó, tùy theo nguồn vốn đầu tư dự án đầu tư nhà ở xã hội sẽ được Điều 85 Luật Nhà ở năm 2023 quy định mức ưu đãi như sau: được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án. Được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế. Được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội.

Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 cũng quy định dự án nhà ở xã hội được ưu đãi thêm về việc được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại; được vay vốn với lãi suất ưu đãi; được UBND cấp tỉnh hỗ trợ thực hiện đấu nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án với hệ thống hạ tầng kỹ thuật của khu vực, bảo đảm đồng bộ hạ tầng xã hội trong và ngoài phạm vi dự án; ưu đãi khác theo quy định của pháp luật (nếu có)…

2. Lần đầu quy định về nhà lưu trú cho công nhân

Công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX trong KCN là đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo Khoản 6, Điều 76 Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023. Bên cạnh đó, họ còn được thụ hưởng chính sách hỗ trợ về nhà lưu trú công nhân trong KCN theo Khoản 1, Điều 91 Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023.

Theo Khoản 8, Điều 2 Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023, nhà lưu trú công nhân trong KCN là công trình xây dựng được đầu tư xây dựng trên phần diện tích đất thương mại, dịch vụ thuộc phạm vi KCN theo quy định của pháp luật về quản lý KCN để bố trí cho cá nhân là công nhân thuê trong thời gian làm việc tại KCN đó.

Theo đó, tại Điều 93 Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 quy định, công nhân đang làm việc tại doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX sản xuất trong KCN thuê nhà lưu trú công nhân trong KCN phải có hợp đồng lao động và xác nhận của doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX sản xuất trong KCN, doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN.

Đây là chính sách ưu đãi về nhà ở, quyền có chỗ ở của Đảng, Nhà nước và Liên đoàn Lao động Việt Nam nhằm giải quyết tình trạng người lao động nhập cư, khó khăn về nơi ở, xa nơi làm việc cư trú trong các khu nhà trọ xập xệ hiện nay… sớm có chỗ ở tốt, thuận lợi hơn. Loại nhà và tiêu chuẩn thiết kế, xây dựng nhà lưu trú công nhân trong KCN là loại nhà chung cư, được thiết kế, xây dựng bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng. Giá cho thuê nhà lưu trú công nhân trong KCN do bên cho thuê thỏa thuận với bên thuê theo khung giá do UBND cấp tỉnh quy định.

Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 ngoài mở ra loại hình nhà lưu trú cho công nhân tại các KCN, còn mở ra chính sách ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân trong KCN và doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX thuê nhà lưu trú công nhân trong KCN cho công nhân của mình thuê lại. Cụ thể như: chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội nhà lưu trú công nhân trong KCN được tính vào chi phí đầu tư hạ tầng KCN; được tính là khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp; được tính là chi phí hợp lý trong giá thành sản xuất khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế.